Ruimte voor huisvesting

Internationale medewerkers leveren een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie en dus ook aan de land- en tuinbouwsector. Ondernemers in deze bloeiende sector voelen zich verantwoordelijk voor deze groep werknemers. Zij maken zich via Greenports Nederland en LTO Nederland onder meer hard voor goede huisvestinglocaties. In deze nieuwsbrief delen we graag inspirerende voorbeelden en relevant nieuws rondom het thema huisvesting voor internationale medewerkers.

Het zijn gewoon onze buren

“We merken er niets van dat hier arbeidsmigranten wonen”

Nieuwe initiatieven voor de realisatie van huisvesting voor internationale medewerkers worden lang niet altijd met open armen ontvangen door omwonenden. Het is meer regel dan uitzondering dat het draagvlak in de buurt er in beginsel niet is. Soms lopen de gemoederen zo hoog op dat discussies ontaarden in bedreigingen. Onze ervaring is dat het ook anders kan, en moet: communicatie en het betrekken van omwonenden bij de planvorming zijn daarin voorwaardelijk. Wanneer initiatiefnemers - gesteund door de gemeente als vergunningverlener - investeren in open communicatie met de buurt, is er veel mogelijk, aldus Debby Minnee, omwonende van een huisvestingscomplex voor internationale medewerkers in Katwijk. Lees hier verder.

Keurmerken voor huisvesting – kansen voor publiek – private samenwerking

Een keurmerk waarborgt kwaliteit. In een publiek-private samenwerking zorgt de gemeente voor een vergunning om huisvesting te realiseren binnen de kaders van het bouwbesluit; en toont de ondernemer elk jaar met een keurmerk aan dat de huisvesting veilig, hygiënisch en comfortabel is.

AKF en SNF
Op dit moment zijn er twee keumerken voor huisvesting van internationale medewerkers: Het keurmerk van de Stichting Normering Flexwonen (SNF) richt zich op huisvesting die jaarrond beschikbaar is; het Agrarisch Keurmerk Flexwonen (AKF) certificeert agrarische werkgevers die de CAO hanteren en hun mensen zelf in eigen dienst hebben. AKF kent ook een module voor flexibele huisvesting die alleen tijdelijk gebruikt mag worden tijdens de grootste arbeidspieken in de warme periode. Voor gemeenten is het fijn dat het AKF-keurmerk ook controleert op extra eisen die de gemeente in de vergunning stelt. Hiermee is maatwerk per gemeente mogelijk. In deze vrijwillige keurmerken zijn de kwaliteit, veiligheid, hygiëne en comfort van de huisvesting geborgd. Beide keurmerken zijn complementair aan elkaar. Voor een vergelijking tussen beide keurmerken verwijzen wij naar de onafhankelijke analyse van het Expertisecentrum Flexwonen.

Mogelijke fusie
Op dit moment wordt, in overeenstemming met advies van de commissie Roemer, gewerkt aan de fusie van beide keurmerken. Het nieuwe fusiekeurmerk gaat, net als de twee huidige, onder toezicht van de Raad voor Accreditatie (RvA) vallen. Een RvA-traject is intensief en kost veel tijd. De verwachting is dat de fusie in 2024 voltooid zal zijn. Om die reden is het voor gemeenten verstandig om beide keurmerken in het gemeentelijk beleid op te nemen.

Bericht jaarrapportage IPA

Hoe staat het met de implementatie van de ‘Roemer-adviezen’?

Het Rijk heeft zijn Jaarrapportage Arbeidsmigranten 2022 gepubliceerd. In deze rapportage geeft de landelijke overheid inzicht in de uitvoeringsvoortgang van de maatregelen die het kabinet ten aanzien van de verbetering van de positie van internationale medewerkers in Nederland wil invoeren.

De maatregelen zijn gebaseerd op de adviezen van het Aanjaagteam bescherming Arbeidsmigranten dat onder leiding van Emile Roemer in 2020 gepubliceerd werd. De jaarrapportage laat zien welke maatregelen door het Rijk, de sociale partners, de gemeenten en de provincies gerealiseerd zijn en welke nu worden uitgevoerd en in de komende jaren van kracht worden. Voorbeelden van die maatregelen zijn:

• De Wet Goed Verhuurderschap die in januari door de Kamer wordt besproken (verbeteren van de kwaliteit van huisvesting).
• De opname van internationale medewerkers als aandachtsgroep in het programma ‘Een thuis voor iedereen’ (voldoende huisvesting voor internationale medewerkers).
• Registratie van verblijfsadressen (meer zicht op de huisvestingssituatie van internationale medewerkers).

Greenports Nederland en LTO Nederland onderschrijven de noodzaak van deze maatregelen maar roepen de overheid wel op om de invoering ervan aan te laten sluiten op en af te stemmen met de praktijk. Zie hier onze reactie op de Wet Goed Verhuurderschap.

Het rapport en de bijbehorende kamerbrief zijn hier te downloaden.

Kwaliteitsverbetering huisvesting vergroot de tekorten

Het Expertisecentrum Flexwonen heeft in kaart gebracht hoeveel extra huisvestingslocaties voor internationale medewerkers gerealiseerd moeten worden na de aanstaande invoering van de Wet Goed Verhuurderschap.

In die wet wordt onder meer vastgelegd dat iedere internationale medewerker die er niet zelf voor kiest om met iemand samen te wonen, in zijn of haar huisvesting over een eigen kamer kan beschikken. De belangrijkste uitkomsten zijn dat er voor die kwaliteitsverbetering ten opzichte van de huidige situatie ten minste 156.000 extra kamers nodig zijn, boven op het al bestaande tekort.

Die extra huisvesting moet volgens het Expertisecentrum Flexwonen gevonden worden in de bouw van andere woonvormen dan reguliere woningen. Het is daarom noodzakelijk dat de gemeenten hiervoor de planologische ruimte bieden, aldus het Expertisecentrum Flexwonen.

Meer informatie? Het rapport is hier te downloaden: Effecten kwaliteitsslag huisvesting arbeidsmigranten

Regie houden op huisvesting voor internationale medewerkers

Kun je als gemeente regie houden op de plekken waar internationale medewerkers binnen de gemeentegrenzen wonen? Volmondig ja, blijkt uit onze praktijk. Gemeenten die concrete, integrale beleidskaders formuleren, waarin zowel ruimtelijke als kwalitatieve aspecten opgenomen worden, kunnen nieuwe huisvestingsinitiatieven van marktpartijen beoordelen op de grondslagen die voor hen belangrijk zijn. Als ze daarnaast ook werken aan het in gesprek gaan met marktpartijen en aan de registratie van internationale medewerkers, krijgen ze meer inzicht in en grip op de huisvestingssituatie van deze doelgroep in hun gemeenten.

Proactief – aanwijzen van locaties
Er zijn ook gemeenten die nog een stapje verder gaan en proactief locaties aanwijzen die binnen de kaders en doelstellingen van de gemeente geschikt zijn voor de ontwikkeling van nieuwe huisvestingsinitiatieven. Het blijkt een prima middel om aan het stuur te blijven staan van de ruimtelijke ontwikkeling en om de druk op de reguliere woningmarkt te verlichten. Zo heeft de gemeente Moerdijk in oktober 2022 vijf locaties aangewezen voor de huisvesting van internationale medewerkers. Op de aangewezen locaties worden tussen de 112 en 450 mensen gehuisvest. De gemeente Moerdijk wil hiermee lucht scheppen in het lokale woningaanbod en internationale medewerkers, die volgens de gemeente hard nodig zijn voor de lokale economie, via huisvesters en uitzendbureaus, kwalitatief goede huisvesting kunnen bieden (bron internetbode).

Regionale aanpak West-Friesland
In West-Friesland is het proactief aanwijzen van vestigingslocaties regionaal opgepakt door zeven gemeenten en de provincie Noord-Holland. De gemeenten hebben hiervoor, gesteund door de provincie, locatieonderzoeken uitgevoerd. Er zijn bijeenkomsten georganiseerd met belanghebbenden, zoals dorps- en wijkraden, bedrijven en huisvesters, waarin gezamenlijk gekeken werd aan welke criteria goede locaties moeten voldoen. Daarnaast is er een online enquête verstuurd waarin 500 inwoners en bedrijven gevraagd werden hoe ze tegen het huisvestingsvraagstuk aankijken. Genoemde doelgroepen konden ook ideeën voor geschikte locaties indienen. Dit alles heeft geresulteerd in 19 voorkeurslocaties in West-Friesland. De zeven gemeenten zien deze locaties als kansrijk en noodzakelijk voor de ontwikkeling van middelgrote huisvestingslocaties voor internationale medewerkers. De gemeenten werken nu aan vervolgprocessen voor elk van de gebieden. Meer informatie over deze werkwijze en de resultaten van de onderzoeken is te vinden op de website van de provincie Noord-Holland.

Zo kan het ook

In deze nieuwsbrief staat de huisvesting bij Wijnen Square Crops centraal. In deze vaste rubriek lichten we een kwalitatief goed voorbeeld van huisvesting voor internationale medewerkers toe. Van de totstandkoming, de samenwerking tussen gemeenten en de initiatiefnemers tot het eindresultaat. Ter inspiratie voor iedereen die betrokken is bij de huisvesting van internationale medewerkers. Lees hier verder.

Agenda vrijdag 31 maart 10.00 – 12.00 uur werkbezoek huisvestingslocatie

Op vrijdag 31 maart a.s. organiseren Greenports Nederland en LTO Nederland een werkbezoek naar de grootschalige huisvestingslocatie de Bosruiter in Zeewolde. Dit werkbezoek is bedoeld voor staten- en raadsleden, bestuurders (overheid en agrarische) ambtenaren en ondernemers. Neem voor meer informatie contact op met Annemieke de Man, met Annemieke de Man, Coördinator Transitietafel Huisvesting Internationale Medewerkers, Greenports Nederland: - huisvesting@greenports-nederland.nl.