Nieuw regeerakkoord voor wereldkampioenen

Column Rutger Lommerse, programmamanager Greenports Nederland

Met de verkiezingsuitslag van vorige week maakt Nederland zich op voor een nieuw kabinet met een nieuw regeerakkoord. Vanuit Greenports Nederland zullen we de wensen en behoeften van het tuinbouwcluster bij de formateur aanleveren. Daarbij zetten we vooral in op maatregelen om de circulaire tuinbouw verder te ontwikkelen. Het Tuinbouwakkoord geeft daar al een aanzet voor, maar helaas zien we dat politiek gedrag niet altijd spoort met politieke ambities. Zo gaan de ontwikkelingen op een aantal onderwerpen echt veel te traag, denk bijvoorbeeld aan de toelating van groene en biologische middelen, dit kost 3 tot 4 jaar. Daardoor verliezen we geloofwaardigheid en innovatiekracht. Ook het versnellen van nieuwe energie initiatieven zoals inzetten van waterstof en het opschalen van geothermie duren te lang vanwege complexe regelgeving. Maar ook het introduceren van nieuwe veredelingsmethoden horen in dat rijtje.

Zo las ik vorige week dat VNO-NCW een 'Toekomstpact biotechnologie 2025' aanbiedt aan het kabinet. Dit om weer tot de wereldtop te gaan behoren. Ik dacht dat we tot de wereldtop behoorden, maar blijkbaar hebben we door zwalkend beleid van verschillende kabinetten deze positie verloren aan de VS en Vlaanderen. In die landen spelen regeringen met hun wet- en regelgeving beter in op de behoefte van deze, ook voor de tuinbouw, cruciale bedrijfstak. Het scheppen van de juiste voorwaarden om veilig en innovatief te kunnen ondernemen moet daarbij het credo zijn. Het liefst door niet alle details vooraf te moeten vastleggen in een lijvig regeerakkoord maar het zo opstellen dat het adaptief is. En dus aanpassen als de omstandigheden daarom vragen omdat dit door nieuwe inzichten is ingegeven. Wereldkampioen blijven vraagt dat type beleid. Aan de slag…

Nieuwe functie Adri Bom-Lemstra

Adri Bom-Lemstra wordt op 1 mei de nieuwe voorzitter van Glastuinbouw Nederland. We feliciteren haar en het bestuur van Glastuinbouw Nederland met deze benoeming. Ze zal vanuit de nieuwe rol waarschijnlijk op verschillende thema’s uit het Tuinbouwakkoord actief blijven en haar bestuurskwaliteiten inzetten, zoals de energietransitie van de glastuinbouw.

Wie haar opvolgt bij Greenports Nederland is nog onduidelijk. Er worden door de provincies momenteel verschillende gesprekken gevoerd. Waarschijnlijk komt er in de loop van komende weken meer duidelijkheid.

Transitietafel Innovatie

Aftrapsessie Circulaire Tuinbouw: "Veel projecten maakt nog geen transitie”
Circulaire tuinbouw is een belangrijk onderdeel in het klimaatakkoord. Op maandag 22 maart heeft een aftrapsessie ‘Circulaire Tuinbouw’ plaatsgevonden. Organisatoren van deze sessie waren Dewi Hartkamp, innovatiemanager SIGN, en Rob van Ruiten, procesmanager Greenports Nederland. Vanuit de tafel Innovatie is dit initiatief opgezet om door gebruikmaking van best practices rondom ondernemersprocessen te werken aan systeemveranderingen om zo de verduurzaming verder te versnellen.

“In deze sessie is door de deelnemers vastgesteld dat veel ondernemers bezig zijn met projecten die een relatie hebben met verduurzaming, maar dat opschaling en de continuïteit van deze projecten erg lastig is. Belemmerende wet- en regelgeving, gebrek aan prioriteit en beperkte omvang, maar ook onvoldoende economisch perspectief zijn daarbij belangrijke redenen. Het wegnemen van die redenen voor stagnatie en het stimuleren van samenwerking in de gehele keten tussen overheid, bedrijven en kennisinstellingen zijn actiepunten voor ons.” zo geeft Rob van Ruiten aan.

Dewi Hartkamp vult aan: “We moeten allereerst een verandering zien te bewerkstelligen in de bewustwording. Het is niet alleen een economische uitdaging, maar vooral ook een sociale en maatschappelijke opdracht. De urgentie om met circulaire tuinbouw het hergebruik van middelen te vergroten en reststromen te verminderen wordt door ondernemers gevoeld. Als totale tuinbouwsector hebben we echter niet scherp wat de stip op de horizon is en wat onze concrete doelen zijn. Daar waar dit voor energie wel is uitgewerkt en er een programma is gestart, is het dat niet voor bijvoorbeeld het gebruik van productiemiddelen en reststromen. In de aftrapsessie zijn door deelnemers goede suggesties gedaan hoe we daar mee aan de slag zouden kunnen gaan.”

“De volgende stap is het uitwerken van een aanpak op dit punt, zodat we gericht aan de slag kunnen. Bestaande initiatieven in de regio bieden kansen om coalities te starten en programmalijnen te ontwikkelen. Hierbij willen we niet alleen kijken naar circulariteit binnen de tuinbouw, maar ook naar de toegevoegde waarde die een onderwerp als herstel van de biodiversiteit voor buitenteelten voor het programma kan hebben. De deelnemers waren zeer enthousiast over deze eerste uitwisseling. Hen gaan we natuurlijk ook betrekken bij het verdere vervolg” sluit Van Ruiten af. De deelnemers aan deze aftrapsessie waren partners vanuit het netwerk van Greenports Nederland. Heeft u vragen over het bovenstaande of wilt u een bijdrage leveren aan het onderwerp circulaire tuinbouw? Neem dan contact op met Rob van Ruiten via rob.van.ruiten@greenports-nederland.nl. 

Transitietafel Gezonde Mensen

Het pilotproject 'Een gezonde leefstijl begint bij de jeugd' is sinds twee weken van start gegaan. In onze vorige nieuwsbrief hebben wij u meer verteld over de achtergrond van dit project. Rob Baan is één van de trekkers van dit thema. Hij post regelmatig updates en leuke video’s van het project via zijn eigen twitter kanaal @rjpbaan over de lunches die de klassen in Alphen ontvangen. 

Foto’s Basisschool De Stromen

Tuinbouwscenario’s – Perry Dekkers, Growers United

Tijdens de coronacrisis is het crisisteam aan de slag gegaan om toekomstscenario’s te maken voor het tuinbouwcluster. Sinds november 2020 is deze informatie beschikbaar voor iedereen die aan de slag wil met toekomstscenario’s voor zijn of haar bedrijf of bedrijfstak via de website tuinbouwscenarios.nl.

"Werken met scenario’s verbreedt je blik op de toekomst én je kunt je bedrijf ermee voorbereiden op verschillende realiteiten in de toekomst. Je hebt, als het ware, al herinneringen aan deze toekomst." Perry Dekkers, commercieel directeur van Growers United over de waarde van scenariodenken. "De toekomstscenario’s voor de tuinbouw vormen een kapstok waar ondernemers hun strategie voor de komende jaren aan kunnen ophangen". Lees hier het hele artikel op de website tuinbouwscenarios.nl.

Samen aan de slag, even voorstellen…

In deze rubriek willen we de 'tuinbouw' persoonlijk aan u voorstellen met een prominent gezicht die zich vol overgave inzet om de Nederlandse tuinbouw iedere dag beter op de kaart te krijgen.

Het woord is aan Annie van de Riet, directeur AVAG en lid van de tafel Internationalisering.

Hoe ben je in de tuinbouw terecht gekomen?
Ik ben opgegroeid op een akkerbouwbedrijf. Na 5 jaar de lobby voor deze sector te hebben gedaan vanuit Brussel, heb ik diverse managementfuncties vervuld bij The Greenery. Daarna heb ik een uitstapje gemaakt naar de makelaardij. Ik was 11 jaar directeur van de NVM (branchevereniging voor makelaars en taxateurs). Nu ben ik terug in de tuinbouw. Na de primaire sector en de handel, leer ik nu als voorzitter van de AVAG ook de wereld van de glastuinbouwtechniek kennen.

Waar ben je actief binnen Greenports Nederland?
Ik vertegenwoordig de AVAG aan de tafels Internationalisering en Innovatie. Dat zijn voor ons belangrijke thema’s en nuttig om onze visie en activiteiten af te stemmen met andere partijen.

Met welke thema’s van het Tuinbouwakkoord heb je zelf tijdens je werk veel mee te maken?
De AVAG heeft 5 pijlers: internationalisering, innovatie, kwaliteit, arbeidsmarkt en lobby. Al deze thema’s komen terug in het Tuinbouwakkoord. Er zijn dus veel raakvlakken tussen de activiteiten van Greenports Nederland en de AVAG. De AVAG heeft 70 leden die vooral internationaal actief zijn en samen meer dan € 3 miljard omzet realiseren. Lees meer

Greenport projecten in de schijnwerpers

Greenport West-Holland
Het EnergieAkkoord van Greenport West-Holland heeft twee korte films over de energietransitie gemaakt: ‘Een glazen wereld, met een warm hart’ en ‘Energie voor stad en kas’. Boodschap van de films is dat de tuinbouw de energietransitie mogelijk maakt en kan versnellen. Voorwaarde is wel dat de maatschappij investeert in bijvoorbeeld warmtenetten. Lees het hele bericht via Greenport West-Holland

Bekijk hier de video Een glazen wereld, met een warm hart.

Tuinbouw Battle
Op 22 maart gaat in Greenport Duin- en Bollenstreek de Tuinbouw Battle op 4 basisscholen van start. Groepen 7 en 8 krijgen een online lesprogramma en hun eigen mobiele teeltkar waarop zij tulpenbollen kweken. Wanneer de tulpen goed zijn mag de klas ze verkopen en daarmee het verdiende geld gebruiken voor iets op school of schenken aan een goed doel. Dit programma heeft als doel om leerlingen te enthousiasmeren voor de tuinbouwsector. De Tuinbouw Battle is een initiatief wat gestart is in Greenport Noord-Holland Noord en wordt inmiddels ook aangeboden op scholen in de Greenports Aalsmeer, Boskoop en Duin- en Bollenstreek.

Greenport Boskoop
De campagne Heroes in Green in de regio Boskoop krijgt een vervolg en zal tevens in de Greenports Aalsmeer en Duin- en Bollenstreek van start gaan. Vorig jaar is deze online campagne gestart om mensen enthousiast te maken voor een carrière in het groen. De campagne richt zich op jongeren die een keuze moeten maken voor een vervolgopleiding en op volwassen die een carrièreswitch willen maken.

Nieuws

Succesvol werkbezoek topsectoren aan Limburg
Wie gezonder eet, meer beweegt en meer naar buiten gaat, is minder vaak ziek en leeft meer jaren zonder klachten. Drie van de tien Nederlandse topsectoren voor Kennis en Innovatie hebben op 5 maart afgesproken om samen met Greenports Nederland en Limburg de schouders te gaan zetten onder deze uitdaging. Een integrale aanpak is hard nodig, zo concludeerden de boegbeelden van de Topsectoren Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U), Agri & Food (A&F) en Life Sciences & Health (LSH), na een inspirerend digitaal bezoek op 5 maart aan Brightlands Campus Greenport Venlo.

Druk op de zorg
Aanleiding voor het digitale bezoek is de steeds grotere aandacht bij de topsectoren voor de rol van voeding en leefomgeving bij het voorkómen van gezondheidsproblemen. De grote druk op de zorg door de corona pandemie maakt deze samenwerking extra belangrijk. De vraag hierbij is hoe beide werkvelden: enerzijds 'voeding' en anderzijds 'gezondheid en zorg' bij elkaar gebracht kunnen worden. Want al lijkt de verbinding logisch, de praktijk is anders. Dat kan beter: als het aan de boegbeelden van de drie topsectoren ligt, komt er binnenkort een gedeelde programmalijn.

Een bron van inspiratie vormt het Limburgse triple helix kennismodel van de Brightlands-campussen in Limburg. Deze samenwerking tussen de vier Brightlands heeft als uitgangspunt kennisgebieden te verbinden en baanbrekende innovaties te vinden op de dwarsverbanden of 'cross-overs'.

Samen naar een roadmap 
De topsectoren, Greenports Nederland, provincie Limburg en vertegenwoordigers en partners van de Brightlands Campus Greenport Venlo en de Brightlands Health Campus Maastricht gingen met elkaar in gesprek over een betere samenwerking op het thema preventie. Boegbeeld Jaap Bond van T&U opende met de stelling dat ‘de topsectoren en de regio’s elkaar veel te bieden hebben, maar nog te weinig opzoeken – dit bezoek is een eerste stap’. Dirk Duijzer, boegbeeld van A&F, onderstreepte dit: “De tijd is rijp om samen een roadmap te ontwikkelen voor een cross-sectorale aanpak met een stip op de horizon”. Dit voorstel werd breed ondersteund.

Adri Bom, voorzitter van Greenports Nederland, gaf aan dat het thema Gezonde Mensen een thema is dat heel goed bij de tuinbouw past. “We hebben als sector veel te bieden op dit terrein. Grootste uitdaging is om projecten en initiatieven op dit gebied verder te brengen. We moeten met een programma-aanpak de opschaling vanuit een pilotfase naar ‘gezonde voeding als reguliere activiteit’ stimuleren." Aan het einde van de bijeenkomst werd afgesproken dat de drie topsectoren het initiatief nemen voor een roadmap en bij een volgend fysiek bezoek voor de zomer weer bij elkaar komen.

Nieuwe oproep voor projecten programma Kennis op Maat
De Topsectoren Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Agri & Food roepen partijen op projecten in te dienen binnen het programma Kennis op Maat. Wageningen Research reserveert voor dit programma jaarlijks 2,5 miljoen euro voor de vertaling van bestaande kennis uit onderzoek en praktijk naar handelingsperspectief voor de (toekomstige) MKB-ers. Klik hier voor meer informatie.

Vraaggestuurd onderzoek via PPS-roep
Heeft de Greenport in uw regio een specifieke kennis- of onderzoeksvraag over verduurzaming of nieuwe verdienmodellen voor ondernemers? Of heeft u als ondernemersgroep zo’n vraag, dan biedt de oproep voor Publiek-Private Samenwerkingsinitiatieven (PPS) vanuit de Topsectoren mogelijk perspectief. Want de jaarlijkse oproep voor ideeën voor vraaggestuurde onderzoeksprojecten, gaat binnenkort weer open. In deze PPS-projecten werken bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid samen bij het vinden en toepassen van oplossingen en co-financieren zij ook samen de kennisactiviteiten. Co-financiering is belangrijk omdat dit uiting geeft aan betrokkenheid en een kader geeft voor samenwerking (wie betaalt bepaalt mede).

Er zijn 6 thema’s geformuleerd en 2 ondersteunende zogenaamde sleuteltechnologieën (ST). De volledige tekst van de kennisagenda staat op de website. 

Vanuit de WUR doe ik een oproep aan de ondernemers in de Greenports, en aan de Greenport organisaties zelf, om na te gaan welke kennis-en onderzoeksvragen er zijn en contact op te nemen met ondergetekende om te kijken of de PPS-oproep perspectief biedt. Ik denk dan aan verduurzamingsvraagstukken als minder gebruik van fossiele energie of gewasbeschermingsmiddelen, nieuwe impulsen voor verdienmodellen voor ondernemers in de Greenport in samenwerking met andere sectoren en industrieën, verduurzamen van logistieke stromen, verwaarden van reststromen, nieuwe duurzame verpakkingen, etc.

Voorbeelden van goedgekeurde projecten kunt u vinden op de website van de Topsector T&U. Een voorbeeld is het project ‘Fresh on Demand’ waarbij groente- en fruitketens optimaal afgestemd worden op consumentenwensen en -eisen, om zo de groente- en fruitconsumptie te verhogen. De deelnemers aan dit project werken aan de ontwikkeling van kennis over fysiologische kwaliteit, meet- en detectiemethoden, slim en gericht gebruik van (kwaliteit)informatie uit verschillende schakels in de keten en andere tools die voldoen aan de voedselveiligheid- en duurzaamheidswensen.

U kunt mij bellen op 06-22461324 of e-mailen via peter.ravensbergen@wur.nl. 

Social media

Volg Greenports Nederland ook via de verschillende social media kanalen zoals LinkedIn, YouTube en Twitter.

Op de website van Greenports Nederland kan je alle nieuwsbrieven, nieuwsberichten en achtergrondinformatie terug vinden.

Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan een collega. Ontvang je deze nieuwsbrief nog niet direct in je mailbox maar wil je dat wel? Stuur dan even een mailtje aan info@greenports-nederland.nl.