Wij kunnen dat… we gaan voor de lange termijn oplossingen

De wereld is in rep en roer. De oorlog in Oekraïne zorgt voor veel en onnodig menselijk leed en zet de internationale verhoudingen onder druk. We zien dat de handelsboycots en vermeende schaarste zorgen voor prijsexplosies rondom energie, grondstoffen en voedsel. We beginnen aan een onzekere turbulente periode waarvan we nog jaren last hebben.

Afgelopen najaar, nog voor de stijgende energieprijzen, kopte het AD: “Alle tuinders van het gas af dankzij Westlands warmtenet”. Het is een van de vele initiatieven die de tuinbouw ontplooit om de energietransitie vorm te geven. In de Greenports werken we al jaren aan programma’s om het tuinbouwcluster robuuster en minder kwetsbaar te maken.

In deze nieuwsbrief lichten we uit wat we allemaal al doen. De trekkers van de thematafels Gebiedsaanpak energie en Ruimtelijke Inrichting geven een update van wat er momenteel speelt. Ze lichten de oplossingen toe die zij inzetten om op gebiedsniveau samen te werken om de transities gestalte te geven. En ze tonen welke resultaten geboekt zijn. Ook verwijs ik graag naar de digitale informatie bijeenkomt op 29 maart, waarin de gebiedsprocessen centraal stellen en we met elkaar verdiepen welke maatregelen en acties nodig zijn om versnelling aan te brengen. Onderaan deze nieuwsbrief treft u een aanmeldlink aan.

Ondanks de enorme spanningen die bedrijven rond de energieprijzen ervaren, moeten we focus kunnen blijven houden op de lange termijn oplossing. De energietransitie moeten we als wereld, als Nederland en als tuinbouw door kunnen laten gaan. De afhankelijkheid van aardgas moet snel en rigoureus terug. De tuinbouw heeft hier echter hulp bij nodig, want met de huidige energieprijzen draaien alle glastuinbouwbedrijven verlies. De tunnel waarin we nu zitten is donker en het licht aan het einde is nog niet in zicht.

Ik praat de laatste maanden veelvuldig met de ministeries van LNV, EZK en Financiën over hoe de sector in de overbrugging geholpen kan worden. Ondanks alles moeten we vasthouden aan de eerder uitgesproken ambitie om in 2040 tot een fossielvrije glastuinbouw te komen.

We zijn er nog niet, maar samen kunnen we dat!!
Adri Bom-Lemstra

Thematafel Energie: in vijf stappen hele gebieden veranderen

In het tuinbouwakkoord is verduurzaming van de sector en de daarvoor benodigde energietransitie een belangrijk onderdeel. Onze gezamenlijke ambitie is om ervoor te zorgen dat de glastuinbouwsector in 2040 klimaatneutraal is. De bloembollen- en paddenstoelensector streven ernaar om al in 2030 klimaatneutraal te zijn. De thematafel Energie is onderdeel van het landelijke programma ‘Kas als Energiebron’. Hier werken het Ministerie van LNV, Glastuinbouw Nederland en Greenports Nederland samen aan de ‘Gebiedsaanpak Energietransitie Glastuinbouw’ om deze ambitie te halen. Greenports Nederland is eindverantwoordelijk voor de gebiedsaanpak. Via een werkgroep met deelnemers van Glastuinbouw Nederland, Rabobank, provincies en regionale Greenports is een landelijke aanpak gestart om de energietransitie in alle grotere tuinbouwregio’s in Nederland te stimuleren.

Hans van der Berg van Glastuinbouw Nederland is projectleider van de 'Gebiedsaanpak Energie Glastuinbouw’. Hij werkt via 5 afgekaderde stappen om de complexiteit rond gebiedsaanpak behapbaar te maken. Lees hier de uitleg van Hans over de 5 stappen met de verdere toelichting.

Thematafel Ruimtelijke Inrichting: Partijen samenbrengen voor de klimaattransitie

De ambitie van Greenports Nederland is om in 2030 te beschikken over een klimaatbestendig en modern productieareaal, gericht op duurzame productie, circulaire inrichting, meer biodiversiteit en beschikbaarheid van energie en warmte, schoon water en andere productiefactoren. Eén van de rollen van de Transitietafel Ruimtelijke Inrichting is het op gang brengen van een gebiedsgerichte aanpak.

Om de gewenste stappen tot modernisering in de verschillende tuinbouwgebieden te realiseren, kiest Greenports Nederland om gebiedsgericht aan de slag te gaan en ondernemers nadrukkelijker in ‘the lead’ te zetten, een bottom-up benadering. Daarbij werken we in de breedte aan de ruimtelijke onderwerpen waar naast energievoorziening voor glastuinbouw, ook watergebruik , waterberging en regelgeving voor intensieve productiemethoden voor open teelten aan bod komen.

Lees de bijdrage van Arjan van Velden (projectleider) verder, over hoe je gebieden kunt herstructureren, rekening houdend met onder meer conflicterende belangen en de juiste timing.

Het instrument “Gebiedsatelier”

“Soms lijkt een aanpassing in de ruimtelijke inrichting een onmogelijke opgave. Ondernemers, bewoners, grondeigenaren, huurders, gemeente, provincie, ze hebben allemaal eigen ideeën, opgaven en belangen. Het instrument “Gebiedsatelier” is een werkwijze waarbij je als diverse groepen letterlijk met elkaar om tafel gaat en op de kaart gaat tekenen. Dat laatste begin je overigens niet direct mee. Eerst verkennen en verbinden we. En daarna komt het verbeelden; het op de kaart tuittekenen. Het is een nieuwe, maar inmiddels beproefde methode om complexe gebiedsvraagstukken structuur te geven en om betrokkenheid en draagvlak te krijgen”, zo legt Fokke Fennema van RVO uit. RVO is de ontwikkelaar van het Gebiedsatelier als aanpak om ontwikkelingen in gebieden met meerdere stakeholders tot stand te brengen.

Op de Greenports Nederland website is ‘Gebiedsatelier’ toegevoegd aan de gereedschapkist in het thema ruimtelijke Inrichting. Hier staat ook Oranjepolder als concreet voorbeeld genoemd, waar dit traject is toegepast.

Praktijkvoorbeelden energietransitie via gebiedsaanpak

In alle Greenports is ruimtelijke inrichting een belangrijk thema. Vaak gedreven door de klimaattransitie, maar ook op basis van andere moderniseringsopgaven kennen kleinere en grotere gebieden, jong en oud, behoefte om gebieden te optimaliseren. Onderstaand enkele in het oog springende projecten.

Forse uitbreiding van duurzame warmtevoorziening met aardwarmte én restwarmte uit de Rotterdamse haven voor Westland en Oostland
Tijdens de door Greenport West-Holland georganiseerde Meet & Greet Energie, tekenden diverse partijen voor nieuwe gebiedsbrede ontwikkelingen. In de toekomst zorgen deze in totaal voor een besparing van aardgasgebruik vergelijkbaar met dat van 180.000 huishoudens.
Lees verder op de site van Greenport West-Holland

Gratis energiescans in de Duin- en Bollenstreek
De Duin- en Bollenstreek streeft naar een klimaatneutraal sierteeltcluster in 2040. Om dat te halen steunt de Greenport bedrijven die maatregelen willen nemen. Samen met Royal Anthos en Regionaal adviesbureau Energy Environment Care (EECare) wordt bedrijven een gratis scan aangeboden waarin duidelijk wordt welke mogelijkheden er zijn voor het plaatsen van zonnepanelen.
Er is voor 2022 en 2023 nog voldoende budget om bij bedrijven in de betreffende Greenport het energieverbruik onder de loep te nemen.
Bezoek de pagina ‘Klimaat neutraal 2040’ van Greenport Duin- en Bollenstreek

Oranjepolder, Made en Noord-Limburg
Diverse regio’s zitten op dit moment middenin een proces waarbij via gebiedsaanpak een moderniseringsslag gemaakt wordt in de ruimtelijke inrichting en/of in de energietransitie. Meer informatie en voorbeelden zijn beschikbaar via Greenports Nederland, via de regionale Greenport of via de lokale contactpersoon van Glastuinbouw Nederland. Zij zijn ook bereikbaar voor het opzetten van nieuwe initiatieven.

Overig nieuws uit de branches en de Greenports

Samenwerking Topsector T&U en Greenports Nederland in kennisverspreiding
Topsector T&U en Greenports Nederland gaan samenwerken aan innovatie, valorisatie en kennisverspreiding. Daarbij zijn de plannen en de behoeftes van de ondernemers leidend. De middelen van Topsector T&U voor onderzoek en het onderwijs, ondernemers en bedrijven netwerk van de Greenports vinden bij deze samenwerking aansluiting op elkaar. Lees verder

Inspiratieboek Huisvesting in de maak
Glastuinbouw Nederland stelt samen met andere partijen in opdracht van het Ministerie van LNV het ‘Inspiratieboek Huisvesting’ op. Greenports Nederland is hier via de thematafel Arbeidsmarkt en Onderwijs en meer specifiek de werktafel Internationale Werknemers, onderdeel Huisvesting, aan verbonden. Doel van het boek is een bijdrage te leveren aan de versnelling van de realisatie van migrantenhuisvesting en deze tegelijkertijd te laten voldoen aan duurzaamheidseisen. Lees verder

Agenda

28 maart: Webinar Huisvesting Arbeidsmigranten
Maandagmiddag 28 maart wordt u in anderhalf uur tijd door Gerard Mostert (Voorzitter bestuurlijke tafel huisvesting internationale werknemers Greenports Nederland) bijgepraat over de uitkomsten van actueel onderzoek naar internationale werknemers in de Nederlandse tuinbouw: Hoeveel internationale werknemers zijn er in Nederland? Uit welk land komen ze, in welke sector zijn zij werkzaam, waar staan zij ingeschreven, hoe lang blijven ze in Nederland, hoe oud zijn ze enzovoorts. Tevens wordt ingegaan op de urgentie van het realiseren van woonruimte. Hier leest u het volledige programma. 

29 maart: Digitale informatiebijeenkomst regeerakkoord - Ruimtelijke inrichting
Het kabinet Rutte 4 wil extra inzetten op een integrale aanpak van de gebiedsprocessen om daarmee versnelling aan te brengen in de klimaat- en natuurontwikkelingsdoelstellingen. Dit onderwerp staat centraal op de tweede, digitale informatiebijeenkomst met betrekking tot het regeerakkoord.

Op 29 maart van 16.30 uur tot 17.30 uur informeren en inspireren onder andere Dave Vlaming van de Greenport Noord-Holland Noord, Jurgen ten Brink van Greenport Gelderland, Floris Leijdekkers van het Ministerie van LNV en  Hans van de Berg (projecteider Gebiedsaanpak Duurzame Glastuinbouw) en Arjan van Velden (projectleider Tafel Ruimtelijke Inrichting) u in korte, snelle presentaties. Hier leest u het volledige programma.

14 april: Modalshift in Verslogistiek
Op donderdag 14 april, van 15.00 tot 17.00 uur, organiseert Greenports Nederland vanuit de Transitietafel ‘Verslogistiek’ haar jaarlijkse, gezamenlijke bijeenkomst met het ondernemersnetwerk ‘Green meets Ports’.

In het Experience Center van Van Gelder Ridderkerk wordt het rapport "Versnellen Modalshift in de Verslogistiek" door Maurice Jansen, onderzoeker van EUR UPT, gepresenteerd. Andere bijdragers aan het programma zijn Anne Saris van het Havenbedrijf Rotterdam en Joint Corridors Off Road (JCOR) als moderators van de diverse workshops. Aanmeldformulier

Overige aanstaande activiteiten

7 april Workshop digitale weerbaarheid (Greenport West-Holland)

12 april Future Trends & Innovations (AVAG)

12 april Werksessie: Hack in de Kas (Greenport West-Holland)

26 april Webinar ‘gebiedsaanpak energie transitie glastuinbouw community-bijeenkomst’

Social media

Volg Greenports Nederland ook via de verschillende social media kanalen zoals LinkedIn, YouTube en Twitter.

Op de website van Greenports Nederland kan je alle nieuwsbrieven, nieuwsberichten en achtergrondinformatie terug vinden.

Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan een collega. Ontvang je deze nieuwsbrief nog niet direct in je mailbox maar wil je dat wel? Stuur dan even een mailtje aan info@greenports-nederland.nl.