In Marknesse heeft Fruitbedrijf Masteling in 2020 acht units voor internationale medewerkers gebouwd. Cees Masteling vertelt hoe een en ander in zijn werk is gegaan.
Wat was de aanleiding om aan de slag te gaan? Vaak hebben we het over tijdelijke inzet van arbeid en dus ook tijdelijke huisvesting. Maar wat wij zien, is dat we nu al vele jaren, zonder onderbreking, gebruik maken van de inzet vaninternationale medewerkers. En we verwachten daarnaast dat we dat nog vele jaren zullen continueren. In die situatie kan je niet meer werken met ad hoc maatregelen op het gebied van huisvesting, vooral voor de groep die hier een heel seizoen aan het werk is. Deze mensen moeten goed en netjes wonen. Voor deze groep werknemers moet je de huisvesting van de factor internationale arbeid dan ook zien als een productiefactor van je eigen bedrijf, waar jezelf mee aan de slag moet. Tegen die achtergrond hebben wij hier een huis aan het einde van de straat. Daar wonen de mensen die hier het hele seizoen werken. Voor de groep die hier heel kort (zo’n drie weken) werkt, hebben we toestemming om tijdelijke huisvesting op het eigen erf te regelen.
Heeft de locatie het AKF- of SNF-keurmerk? Wij hebben het AKF-keurmerk. Dat vinden wij als bedrijf zeer belangrijk, want het is een certificaat waaruit blijkt dat de huisvesting aan bepaalde eisen voldoet.
Zijn de bewoners tevreden? Jazeker. De tevredenheid van de medewerkers is natuurlijk belangrijk. Niet alleen betaalt dat zich terug in productiviteit, maar wat mensen zich vaak onvoldoende realiseren, is dat wij hier veel mensen hebben werken die vele jaren achter elkaar terug blijven komen. Daar krijg je dan ook een band mee en dan wil je ook gewoon dat die mensen het echt goed naar hun zin hebben. Bovendien heeft de goede reclame die zij maken in Polen ook tot gevolg dat zij mensen aandragen die hier ook willen komen werken.
Wat was de aanleiding om zelf te gaan bouwen? Wat ik zie is dat de factor arbeid voor een bedrijf als het onze, zowel in absolute zin als in vaktechnische zin, zo schaars aan het worden is en dat wij het, als het ware onbewust, steeds meer zijn gaan ‘insourcen’. Ik zie dat trouwens steeds meer bedrijven doen. Dat heeft alles te maken met zekerheid van arbeid en zeggenschap. In een onzekere wereld ga je steeds meer dingen binnen het bedrijf zelf regelen. Ik zie dat als een trend die de komende jaren in deze wereld vol onzekerheden steeds sterker opgang zal maken. Je wilt verzekerd zijn van personeel in de juiste periode. Als je dan op je eigen locatie, met eigen middelen, je eigen huisvesting kunt realiseren en daarmee kunt bijdragen aan de zekerheid dat die mensen er zijn, dan doe je dat.
Welke partijen waren erbij betrokken? We hebben hier een gemeente die een duidelijk beleidskader heeft, dus die toetsen de plannen. Verder werken we nog steeds goed samen met de uitzendbureaus, want de flexibele schil blijft uiteraard ook bestaan. Wat betreft de bewoners: dat is hier in het buitengebied wat minder aan de orde.
Wie heeft zorggedragen voor de kosten? Wij hebben de aankoop en de verbouwing zelf gefinancierd.
Hoe was de samenwerking met de gemeente en andere bevoegde gezagen? Buiten de gemeente, waar we goed mee samenwerken, hebben we hier geen andere overheden die zich met huisvesting van internationale werknemers bezighouden.
Hoe past het initiatief binnen het gemeentelijk beleid? De gemeente Noordoostpolder heeft een viertal categorieën voor huisvesting, met wat aanvullende criteria. Dat maakt aan de voorkant veel duidelijk en ons initiatief past daarin.
Hoe is het sociaal beheer van de locatie georganiseerd? Als je het zakelijk bekijkt, heb je een vaste schil van tijdelijke medewerkers.Deze mensen blijven hier langer en dat zijn ook vaak stelletjes. Ze werken hier een jaar of acht en dan hebben ze genoeg gespaard voor een huis in Polen. Dan stopt het. Ook hebben we wat oudere medewerkers, wier kinderen studeren en hen helpen om op deze wijze de studie te betalen. Wat betreft de tijdelijke huisvesting, wat op ons bedrijf van toepassing is, dus naast ons huis, daar houden wij toezicht op. Ook huren we in onze piektijd nog huisvesting bij derden, op een bungalowpark direct in de buurt.
Hoe is de relatie met de lokale bevolking? Wij zitten hier ver van de dorpen af. De buren zijn agrarische bedrijven. Maar veel van deze buurbedrijven gebruiken ook tijdelijke arbeidskrachten. Dus die kennen het probleem. Soms maak ik me wel wat zorgen over de invloed van mensen uit het westen die hier huizen kopen omdat ze ‘lekker buiten willen wonen’ en dan last gaan krijgen van de aanwezigheid van boerenbedrijven. Maar dat heeft zich gelukkig hier in de directe omgeving nog niet voorgedaan.
Op welke wijze is invulling gegeven aan duurzaamheid? We maken gebruik van een bestaand huis. Alles is goed geïsoleerd. Geen woon-werkverkeer, want de woning ligt naast de werklocatie.
Wat zijn de succesfactoren en wat zijn de lessen voor andere ondernemers die aan de slag willen met huisvesting voor internationale medewerkers? Ik denk dat het een goede zaak is dat de ondernemers meer de regie nemen over de factor arbeid in de vorm van buitenlandse medewerkers. En daar hoort dus ook de huisvesting bij. Zeker als je de ruimte zelf hebt, want dan kun je snel schakelen. Het is goed dat we dat ook loskoppelen van de reguliere huisvestingsvraagstukken en daarmee ook het lokale bestuur – als we het goed doen – ontzorgen. Als je de huisvesting vervolgens heel netjes regelt, dan heb je voor de komende jaren de zekerheid dat je over voldoende gekwalificeerde arbeid kunt beschikken en dat de overheid dat faciliteert.